Zajęcia z edukacji ekologicznej dla szkół podstawowych
w ramach projektu
„Aktywna ochrona zagrożonych gatunków i siedlisk
w obszarze Natura 2000 Raba z Mszanką PLH120093 i dopływach Raby”

W ramach projektu wykonano 102 h dydaktycznych zajęć nt. ochrony rzek dla uczniów szkół podstawowych z gmin sąsiadujących z rzeką Rabą i jej dopływami. W zajęciach udział wzięło łącznie 1736 uczniów i ok. 107 nauczycieli. Dziękujemy za udział szkołom: SP nr 3 w Stróży, SP nr 3 w Pcimiu, SP nr 3 w Kasince Małej, SP nr 4 w Myślenicach, SP w Jasienicy, SP w Trzebuni, SP w Jaworniku, SP nr 2 w Mszanie Górnej, ZSP nr 1 w Kasinie Wielkiej, SP nr 3 w Skawie, SP w Rokicinach Podhalańskich, SP nr 2 w Kasinie Wielkiej, SP w Tenczynie i SP nr 2 w Kasince Małej.

Celem zajęć była edukacja na temat ekosystemów rzecznych, ich roli w przyrodzie oraz świadczonych przez nie usługach ekosystemowych. Kampania promowała ochronę obszaru Natura 2000 Raba z Mszanką PLH120093, w tym siedlisk i gatunków dla których obszar ten został powołany. Edukacja poruszała istotę wpływu rzek na wszystkie inne ekosystemy, zarówno w skali lokalnej, jak i globalnej oraz potrzebę ochrony naturalnej morfologii rzek, jako sposobu na ochronę przeciwpowodziową oraz ochronę klimatu (zobacz poniżej – Tematyka zajęć). Pomocniczym elementem zajęć edukacyjnych była prezentacja multimedialna oraz bezpłatna broszura informacyjna, która została rozdana uczniom i nauczycielom. Szkoły, które brały udział w zajęciach ekologicznych otrzymały poradnik „Jak edukować o karpackich rzekach”. Uczniowie biorący udział w zajęciach edukacyjnych zaproszeni zostali do udziału w konkursie wiedzy o rzekach.

Szczegółowa tematyka wykonanych zajęć:

1). Kształtowanie się doliny rzecznej (erozja, transport materiału, akumulacja – formy geomorfologiczne), specyfika rzek górskich i podgórskich.

2). Program Natura 2000 – siedliska i gatunki zwierząt chronione w Naturze 2000 Raba z Mszanką, wraz z podkreśleniem roli starych drzew i martwego drewna w ekosystemach.

3). Zagrożenia dla ryb migrujących, występujących w górskich rzekach – fragmentacja koryta rzecznego poprzecznymi barierami, regulacje rzek i zabudowa podłużna, obwałowania, niszczenie mikrosiedlisk zdatnych do życia i rozrodu ryb – kradzież żwiru, rozjeżdżanie koryta ciężkimi maszynami, zanieczyszczenia wody – ścieki i śmieci, wycinka roślinności nadwodnej itp.

4). Inne zagrożenia dla ekosystemu rzecznego (ścieki przemysłowe, środki chemiczne używane w rolnictwie, zabudowa terasy zalewowej i korytarza swobodnej migracji rzeki itp.), ich skutki dla przyrody i człowieka oraz sposoby minimalizacji zagrożeń (przepisy prawne, jak reagować).

5). Korzyści z naturalnej rzeki dla człowieka – krajobrazowe i gospodarcze funkcje rzek – usługi ekosystemowe.

6). Powodzie i susze – przyczyny, ochrona przed powodzią i retencja wód – podejście zgodne z ramową dyrektywą wodną UE i przestarzałe podejście, mapy zagrożenia powodziowego, naturalna retencja siedlisk przyrodniczych.

7). Wpływ zmian klimatu na globalne i lokalne środowisko oraz rola naturalnych rzek i terenów podmokłych w ograniczeniu negatywnych efektów katastrofy klimatycznej (zasoby wodne na ziemi i w Polsce, zmiany reżimu hydrologicznego, warunków klimatycznych itd.).

Zakres poszczególnych punktów programu został dostosowany do wieku uczniów. Za treść opracowanych materiałów odpowiada wyłącznie Fundacja Wspierania Inicjatyw Ekologicznych.